Sau khi sinh con, phụ nữ có thể bị rối loạn tâm lý, cảm xúc, chúng ta gọi đó là rối loạn tâm thần sau khi sinh. Tình trạng này xảy ra ở 85% sản phụ, trong đó có những người dễ dàng vượt qua nó dưới sự hỗ trợ của người thân, số còn lại có thể gặp các triệu chứng kéo dài dai dẳng, gây ra nhiều hậu quả đáng tiếc.
Rối loạn tâm thần, cảm xúc sau khi sinh là gì?
Trước thế kỷ XIX, bệnh rối loạn tâm thần sau khi sinh đã được nhắc đến bởi Hippocrates do nó xảy ra khá phổ biến ở người Hy Lạp xưa. Thế nhưng mãi đến năm 1818, căn bệnh này mới thực sự được chú ý khi xuất hiện trong các y văn Đức và Pháp.
Nhiều nghiên cứu sau đó đã kế luận đây là một nhóm rối loạn tâm thần liên quan đến thời kỳ mang thai và sinh con. Nó được xếp vào rối loạn tâm thần ngắn xuất hiện trong vòng 4 tuần sau khi sinh hoặc là rối loạn tâm thần và hành vi kết hợp với thời kỳ sinh đẻ.
Nguyên nhân gây rối loạn tâm thần sau khi sinh
Rối loạn tâm thần sau khi sinh xuất phát từ những tổn thương về tâm lý, cảm xúc của người mẹ từ khi mang thai đến khi sinh con. Tình trạng này thường xảy ra do những tác động từ bên ngoài hoặc một số yếu tố khác xung quanh cuộc sống của người mẹ:
– Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng bà mẹ sinh con so có nguy cơ bị rối loạn tâm lý sau khi sinh nhiều hơn, có thể là do họ quá áp lực với trách nhiệm làm mẹ. Tỉ lệ bị rối loạn cảm xúc sau khi sinh cũng tăng cao nếu bà mẹ phải thực hiện phẫu thuật mổ bắt con, sinh con chết lưu, giới tính của con không được như ý muốn hoặc đứa trẻ sinh ra có vấn đề về sức khỏe.
– Bà mẹ bị stress trong quá trình mang thai cũng rất dễ bị rối loạn tâm thần sau khi sinh.
– Bà mẹ không hài lòng về cuộc sống hôn nhân, kinh tế gia đình hay mối quan hệ với những người xung quanh rất dễ lâm vào tình cảnh túng quẫn, rồi dẫn đến rối loạn tâm lý, cảm xúc.
– Bà mẹ có tiền sử bị tâm thần có khả năng bị rối loạn tâm thần sau khi sinh lên tới 70%.
Triệu chứng nhận biết rối loạn tâm thần sau khi sinh
Triệu chứng rối loạn cảm xúc sau khi sinh có thể phát hiện ngay từ trong giai đoạn thai kỳ và thể hiện rõ rệt hơn sau khi em bé chào đời. Trong đó, có một số dấu hiệu đáng chú ý là:
Trong giai đoạn mang thai
– Lo lắng quá mức, nhiều khi rơi vào tình trạng buồn khổ, ủ rũ, không thiết ăn uống.
– Có thể đột ngột mê tín dị đoan.
– Ngủ quá nhiều, ngại gần gũi với bạn đời.
– Có những hành vi lặp đi lặp lai một cách đột ngột hoặc có dấu hiệu tăng động khác thường.
– Có biểu hiện hoang tưởng hoặc xuất hiện một cơn trầm uất ở cuối thai kỳ.
Sau khi sinh con
– Thường xuyên buồn phiền, lo lắng, cáu gắt hoặc bận tâm quá mức về vấn đề nào đó. Các triệu chứng này có thể xuất hiện ngay sau khi sinh con.
– Lú lẫn, hoang tưởng xuất hiện sau khi sinh từ 5 – 25 ngày.
– Rối loạn giấc ngủ, mất ngủ, gặp ác mộng là triệu chứng rất điển hình của bệnh rối loạn tâm thần hay tâm lý sau khi sinh.
Rối loạn tâm thần sau khi sinh nguy hiểm hơn chúng ta nghĩ rất nhiều!!
Rối loạn tâm thần sau khi sinh không chỉ ảnh hưởng đến bản thân người mẹ mà còn có thể gây nguy hiểm đến cả đứa con và gây phiền phức cho những người xung quanh. Đây là những yếu tố khiến chúng ta không thể coi thường căn bệnh này.
– Rối loạn tâm lý sau khi sinh sẽ tác động trực tiếp đến sức khỏe của người mẹ, làm tâm trạng của họ luôn u uất, không thể ăn uống, dẫn đến không có sữa cho con bú, thể trạng suy kiệt.
– Những người bị rối loạn cảm xúc và tâm thần sau khi sinh lần đầu thường bị tái lại ở những lần sau.
– Bà mẹ bị rối loạn tâm lý sau khi sinh rất dễ bị trầm cảm, đây là một trong những bệnh liên quan đến tâm lý rất nguy hiểm với sản phụ vì rất nhiều sản phụ trầm cảm có ý định tử tự. Họ cũng có ý định giết đứa con chính mình sinh ra do ám ảnh về việc không thể chăm sóc được cho con.
Điều trị rối loạn tâm thần, tâm lý sau khi sinh như thế nào?
85% phụ nữ đã từng gặp phải chứng rối loạn cảm xúc sau khi sinh, nhưng đa số đều có thể vượt qua nếu nhận được sự chia sẻ từ phía gia đình, đặc biệt là người chồng. Do đó, có thể thấy vai trò của người thân trong căn bệnh này là vô cùng quan trọng.
Ở giai đoạn nặng hơn, người mẹ cần được điều trị bằng thuốc. Việc này phải do bác sĩ chỉ định. Trong thời gian này, gia đình cần hỗ trợ hết mức trong việc chăm sóc bà mẹ và em bé để tránh những hậu quả đáng tiếc.
MẸ CÓ BIẾT?
Rối loạn tâm thần sau khi sinh là căn bệnh khá phổ biến, đặc biệt ở những người mẹ trẻ. Để phòng ngừa bệnh xảy ra, người chồng và những người thân trong gia đình cần hết sức quan tâm đến sức khỏe, tâm tư, tình cảm của người phụ nữ ngay từ khi mang thai.
Sau khi người phụ nữ sinh con, áp lực quá lớn từ việc phải chăm sóc con cái một mình có thể làm bệnh xuất hiện hoặc tiến triển nặng hơn. Lúc này nếu thấy họ có bất cứ dấu hiệu nào bất thường, hãy đưa họ đến gặp bác sĩ để được thăm khám và định hướng điều trị kịp thời.
